ناهیده ساپان، بازیکن همه کاره تیم کریکت زنان افغانستان، زمانی که طالبان کنترل کشور را در 15 آگوست 2021 دوباره به دست گرفتند، در دانشگاه کابل بود.
او به بی بی سی می گوید: “استاد من گفت همه شما باید به خانه های خود بروید. ما همه بلند شدیم و من طالبان را در راه خانه دیدم. من واقعاً بسیار ترسیده بودم.”
هنگامی که او به خانه رسید، ساپان کیت کریکت خود را برداشت و آن را در زیرزمین پنهان کرد. او همچنین گلزن تیم بود، بنابراین به حیاط خلوت رفت و تمام دفترچه امتیازاتش را سوزاند.
ساپان، که برادرش برای دولت قبلی کار می‌کرد، می‌گوید که خانواده‌اش پس از آن شروع به دریافت تماس‌ها و پیام‌هایی از سوی طالبان کردند.
او می گوید: “آنها تهدید مستقیم بودند. آنها می گفتند: “ما شما را پیدا می کنیم و اگر شما را پیدا کنیم، نمی گذاریم زنده بمانید. اگر یکی از شما را پیدا کنیم، همه شما را پیدا خواهیم کرد.”
“من یک حمله پانیک داشتم، دست هایم می لرزید. خیلی ترسیده بودم، ضربه روحی داشتم. هر بار که صدای در را می شنیدم، تمام فکرم این بود که “ما را پیدا کرده اند، ما را خواهند کشت. .”
او می گوید که افرادی که او را تهدید می کنند اکنون در دولت خدمت می کنند.
در طی ماه‌های آینده، ساپان و خانواده‌اش از خانه‌ای به خانه دیگر نقل مکان کردند تا شناسایی نشوند. در نهایت او قبل از ملاقات با بقیه تیمش در استرالیا، موفق شد از مرز به پاکستان فرار کند.
آنها اکنون فراتر از چنگال طالبان هستند، اما ساپان و هم تیمی هایش هنوز منتظرند و کارشان بر روی هوس دیگران استوار است.
اولین تیم ملی زنان افغانستان در سال 2010، 9 سال پس از سقوط طالبان در برابر ائتلاف نظامی به رهبری ایالات متحده، تشکیل شد.
در سال‌های اولیه کریکت بورد افغانستان (ACB) تیم زنان را از بازی در چندین تورنمنت بین‌المللی ممانعت کرد و گفت که این تیم با “تهدید طالبان” روبرو شده است.
اما با افزایش چهره تیم مردان، ACB مجبور شد بازی زنان را جدی‌تر بگیرد. شورای بین المللی کریکت (ICC) 12 عضو کامل خود را – که افغانستان در سال 2017 یکی شد – می خواهد که یک تیم ملی زنان داشته باشند. این باعث شد که در نوامبر 2020 به 25 زن کریکت قرارداد اعطا شود.
بازگشت طالبان به قدرت کمتر از یک سال بعد رویاهای زنان را در سراسر افغانستان از جمله کریکت‌بازان آن نابود کرد. طالبان حضور زنان در دانشگاه ها، پارک ها و ورزش را ممنوع کرده و به خانه های زنان ورزشکار یورش برده اند.
ساپان 20 ساله یکی از بیش از 20 عضو تیم کریکت زنان افغانستان است که اکنون پس از فرار از افغانستان در استرالیا زندگی می کند.
دیگری که فرار کرد عایشه یوسف زی 17 ساله بود.
او سفر وحشتناک خود را از طریق پست های بازرسی طالبان به یاد می آورد که به سمت پاکستان می رفت.
او می گوید: “ما صورتمان را پوشانده بودیم زیرا اجازه نداشتیم صورتمان را به مردان نشان دهیم، بنابراین آنها نمی دانستند ما کی هستیم. ما می ترسیدیم اما خوشبختانه آنها نگفتند که باید صورتمان را نشان دهیم.”
یوسف زی موفق شد خود را به پاکستان برساند و دولت استرالیا برای او و سایر اعضای تیم پروازی ترتیب داد تا به استرالیا بیایند. اما برخی از دوستان و خانواده او خوش شانس نبودند.
او می گوید: “در حال حاضر هیچ کس در افغانستان کار خوبی نمی کند، به ویژه زنان. آنها حق ندارند بدون مرد درس بخوانند، کار کنند، یا سفر کنند.”
یوسف زی و ساپان در استرالیا زندگی می کنند. آنها هم در حال تحصیل هستند و هم از آزادی هایی که در مقایسه با زنان در افغانستان دارند قدردان هستند.
ساپان می گوید: “زندگی در استرالیا در واقع مانند زندگی است. زمانی که ما در افغانستان بودیم، انگار فقط وجود داشتیم.” اکنون به آینده ام امیدوار هستم، به فردا امیدوار هستم، امیدوارم بتوانم رویاهایم را محقق کنم.»
اما در حالی که آنها از دولت استرالیا سپاسگزار هستند، توسط نهاد جهانی کریکت، ICC، ناامید شده اند.
اعضای تیم زنان افغانستان می گویند که هنوز هیچ تماسی با ICC نداشته اند. علیرغم ایجاد گروه کاری افغانستان در سال 2021 برای “بررسی وضعیت کریکت بورد افغانستان (ACB) و کریکت در افغانستان”. تیم زنان در ماه دسامبر به ICC نامه نوشت، اما بدن اعلام کرد که وضعیت آنها یک مسئله برای ACB است.
ساپان می گوید: “آنها به هیچ یک از تیم ما اجازه ندادند از تصمیماتی که در مورد آینده ما می گیرند مطلع شود.” آنها دو بار به دبی رفتند تا در مورد ما صحبت کنند، اما ما حتی نمی دانستیم، فقط از طریق اینترنت شنیدیم.
افغانستان به عنوان یک عضو کامل دادگاه بین‌المللی کیفری باید از طرف زنان برخوردار باشد.
تیم زنان افغانستان درخواست کرده است که ICC آنها را به عنوان تیم رسمی زنان در استرالیا به رسمیت بشناسد و برای برخی از بودجه اختصاص یافته به ACB به آنها منتقل شود.
اما در ماه مارس، ICC “به طور قابل توجهی” بودجه ACB را افزایش داد بدون ارائه هیچ به روز رسانی در مورد تیم زنان.
عدم حمایت به این معنی است که زنان نمی توانند به طور منظم با هم تمرین کنند و نمی توانند هیچ مسابقه رسمی را ترتیب دهند.
ساپان می گوید: “من نمی خواهم ICC ما را فراموش کند یا دخترانی را در افغانستان که هنوز امید به بازی کریکت دارند فراموش کند. دختران زیادی در افغانستان هستند که رویای بازی کریکت شدن را دارند.”
مینکی وردن، مدیر ابتکارات جهانی در گروه کمپین دیده بان حقوق بشر، گفت که دادگاه کیفری بین المللی باید تیم ملی زنان در استرالیا را به رسمیت بشناسد، اما همچنین بر زنان فشار بیاورد تا بتوانند در افغانستان بازی کنند.
وردن می‌گوید که اگر ACB پایبندی خود را نکند، افغانستان باید توسط دادگاه بین‌المللی کیفری تعلیق شود و این بدان معناست که تیم مردان نیز نمی‌تواند بازی کند.
وردن می‌گوید: “قوانین قوانین هستند. ورزش همین است.”
بیایید بگوییم اگر نیوزلند ناگهان می‌گفت که ما فقط تیم مردان خود را برای شرکت در مسابقات بین‌المللی می‌فرستیم، ICC باید و باید در این مورد چیزی برای گفتن داشته باشد.
چرا یک استاندارد دوگانه زشت در مورد افغانستان وجود دارد؟
طالبان آشکارا از کریکت مردانه حمایت کرده است، زیرا می‌دانست که افغان‌ها چقدر این بازی را دوست دارند. وردن معتقد است که تهدید تعلیق مردان از بازی های بین المللی می تواند به عنوان “نقطه فشار” بر طالبان عمل کند تا محدودیت های ورزش زنان را لغو کند.
او گفت: “در حال حاضر برای طالبان ممنوعیت ورزش زنان افغان از ورزش رایگان است.”
هم یوسف زی و هم ساپان می گویند که نمی خواهند تیم مردان را تحت تأثیر قرار دهند.
سخنگوی ICC گفت که “به حمایت از کریکت بورد افغانستان متعهد است و ACB یا بازیکنان آنها را به دلیل رعایت قوانین تعیین شده توسط دولت کشورشان جریمه نمی کند.”
“رابطه با بازیکنان در هر یک از کشورهای عضو ICC توسط هیئت مدیره در آن کشور مدیریت می شود، ICC در آن دخالت نمی کند. به همین ترتیب، صلاحیت حضور در تیم های ملی مردان و زنان تنها با هیئت عضو در هر کشوری است، نه با ICC
“ICC به استفاده سازنده از نفوذ خود برای کمک به ACB در توسعه فرصت های بازی کریکت و بازی برای مردان و زنان در افغانستان ادامه خواهد داد.”
ACB به درخواست برای اظهار نظر پاسخ نداد.
ساپان و یوسف زی هر دو آرزو دارند روزی به وطن خود بازگردند.
یوسف زی می گوید: “من دوست دارم در افغانستان باشم و برای افغانستان بازی کنم، زیرا آنجا به دنیا آمدم، جایی که احساس می کنم به آن تعلق دارم.” “اگر آزادی بیان، برابری جنسیتی، فرصت هایی که من در استرالیا دارم… دوست دارم آنجا باشم. اما اگر وجود ندارد، پس نه.”
هر دو زن می خواهند روزی روانشناس شوند و در ترویج برابری جنسیتی در افغانستان و استرالیا فعال باشند.
اما در حال حاضر آنها به سادگی می خواهند بتوانند بازی مورد علاقه خود را انجام دهند.
یوسف زی می گوید: “من می خواهم تیمم را برگردانم زیرا واقعا سخت کار کردم. برای رسیدن به رویایم برای عضویت در تیم ملی با چالش های زیادی روبرو شدم… اما اکنون نمی توانم تحت نام افغانستان بازی کنم.”
من فقط حقوقم را می خواهم و به عنوان یک انسان با من رفتار می شود.